Poruszanie się po unijnym systemie handlu uprawnieniami do emisji (ETS): kompleksowy przewodnik dla spedytorów

W ostatnich latach nastąpiła pilna zmiana w kierunku bardziej zrównoważonych praktyk biznesowych — zwłaszcza w łańcuchach dostaw. Unia Europejska (UE) przyjęła plan działania na rzecz osiągnięcia neutralności węglowej do 2050 r., z pośrednim celem ograniczenia emisji o 55% do 2030 r.

Kluczową inicjatywą w tym zakresie jest unijny system handlu uprawnieniami do emisji (ETS). Zainicjowany w 2005 r. system ETS przeciwdziała zmianom klimatycznym, zachęcając podmioty, w tym spedytorów i klientów, do redukcji emisji gazów cieplarnianych. Od 1 stycznia 2024 r. przepisy EU ETS obejmują sektor żeglugi. Oznacza to nowe podatki węglowe dla wszystkich klientów z sektora żeglugi przesyłających towary do, z i w obrębie UE/EOG.

Ten kompleksowy przewodnik przeprowadzi Cię przez to, co dotyka firmy, wyjaśni jaki jest potencjalny wpływ na Twoją firmę, jak poruszać się po zmianach i jakie strategie przyjąć, aby odnieść sukces.

Czym jest ETS

EU ETS jest kamieniem węgielnym unijnej polityki przeciwdziałania zmianie klimatu. Jest to pierwszy i największy na świecie system typu "limit i handel" w zakresie emisji gazów cieplarnianych. Obejmuje on około 45 proc. całkowitych emisji w UE, w tym emisje z wytwarzania energii, instalacji przemysłowych i lotnictwa.

Jak działa ETS

EU ETS nakłada limit na całkowitą ilość gazów cieplarnianych emitowanych przez niektóre sektory, w tym transport i logistykę. W ramach systemu handlu uprawnieniami do emisji firmy spedycyjne prowadzące działalność do lub z portów UE lub EOG muszą nabywać uprawnienia odpowiadające ich emisjom (1 tona CO₂ = 1 uprawnienie w ramach ETS) pod groźbą wysokich kar pieniężnych. Po zakupie przedsiębiorstwa muszą co roku przedkładać i oddawać te uprawnienia władzom.

Zgodność z przepisami obejmuje również obowiązkowe monitorowanie, raportowanie i weryfikację emisji gazów cieplarnianych zgodnie z unijnym rozporządzeniem w sprawie monitorowania, raportowania i weryfikacji (MRV). Dane uzyskane w wyniku tych procesów będą miały zasadnicze znaczenie dla określenia wymaganych uprawnień. Uprawnienia, które przedkładają przedsiębiorstwa, wzrosną w ciągu trzech lat:

• 2024: 40% zweryfikowanych emisji
• 2025: 70% zweryfikowanych emisji
• 2026 r. i później: 100 % zweryfikowanych emisji

Jakich krajów to dotyczy?

Przepisy obejmują transport przesyłek zarówno w krajach UE, jak i poza UE, a w szczególności:

Kraje UE

• Belgia
• Bułgaria
• Chorwacja
• Cypr
• Dania
• Estonia
• Finlandia
• France
• Niemcy
• Grecja
• Węgry
• Irlandia
• Włochy
• Łotwa
• Litwa
• Malta
• Holandia
• Polska
• Portugalia
• Rumunia
• Słowenia
• Hiszpania
• Szwecja

Kraje spoza UE

• Albania
• Azerbejdżan
• Egipt
• Wyspy Owcze
• Gruzja
• Islandia
• Liban
• Mołdawia
• Czarnogóra
• Norwegia
• Republika Syryjsko-Arabska
• Turcja
• Ukraina
• Wielka Brytania

Możliwe ramy czasowe

Poniższa grafika przedstawia roczny cykl zgodności z przepisami i ogólne oczekiwania dotyczące harmonogramu.

Jak EU ETS wpływa na łańcuchy dostaw

Od 1 stycznia 2024 r. zakres EU ETS obejmuje fracht morski. Zgodnie z przepisami opłaty za emisję gazów cieplarnianych oblicza się w oparciu o statki, a nie ładunek. Operatorzy statków — zarówno towarowych, jak i pasażerskich — o tonażu brutto równym lub większym niż 5 000 muszą zgłaszać swoje emisje i przydzielać uprawnienia za każdą tonę wytworzonego CO_2. Podatki od emisji dwutlenku węgla mają zastosowanie poza UE, wpływając na znaczną część światowej floty żeglugowej. Spedytorzy prowadzący działalność na wodach UE, niezależnie od ich pochodzenia, będą podlegać wymogom ETS.

• Rejsy rozpoczynające się w portach UE do portów poza UE (50%)
• Rejsy między portami UE (100%)
• Statki zacumowane w portach UE (100%)

Aby zapobiec wszelkim próbom uchylania się od opodatkowania, kontenerowce zatrzymujące się w portach przeładunkowych poza UE/EOG, ale w promieniu 300 mil morskich od portu UE/EOG, muszą ujmować 50 proc. emisji z całego rejsu do tego portu, a nie tylko z krótkiego odcinka z portu przeładunkowego. UE przedstawi wykaz portów przeładunkowych.

Zrozumienie przyszłych skutków kosztowych systemu handlu emisjami

W momencie publikacji niniejszego przewodnika przewoźnicy oceaniczni wprowadzili dopłatę do ETS w celu pokrycia podatku CO₂ od żeglugi w UE. Obliczenia w przeliczeniu na TEU będą oparte na metodologii "Clean Cargo" w odniesieniu do emisji CO₂ pomnożonej przez cenę rynkową uprawnień EUA z indeksu ICEDEU3, aktualizowanego co kwartał.

Bliższe spojrzenie na harmonogram wdrażania EU ETS

W miarę rozszerzania systemu EU ETS o transport oceaniczny nastąpi stopniowy okres wdrażania trwający trzy lata. Skala regulacji dotyczących uprawnień do emisji dla statków towarowych i pasażerskich wzrośnie – z 40% do 100% w tym okresie. Od 2027 r. statki przybrzeżne o pojemności przekraczającej 5 000 GT będą objęte zakresem EU ETS.

W powyższej tabeli statek towarowy odnosi się do typowych kontenerowców używanych do przewozu ładunków pełnokontenerowych (FCL) i drobnicowych (LCL). Statki przybrzeżne to tankowce i podobne typy statków. Statki drobnicowe to statki drobnicowe/masowe/ro-ro.

Początkowo skoncentrowany na emisjach dwutlenku węgla system EU ETS rozszerzy swój zakres o metan i podtlenek azotu od 2026 r. Ponadto sprawozdawczość w zakresie emisji będzie obowiązkowa dla statków morskich i drobnicowców o pojemności od 400 do 5 000 GT, z możliwością włączenia ich do EU ETS w późniejszym terminie.

Wykorzystaj możliwości zrównoważonego rozwoju łańcucha dostaw

Przyjęcie zrównoważonych praktyk nie tylko zmniejsza emisje Twojej firmy, co jest dobre dla naszej planety, ale może również sprawić, że Twoja firma stanie się liderem w zakresie wspierania środowiska. Pamiętaj, aby regularnie monitorować aktualizacje i zmiany w przepisach ETS, aby zapewnić ciągłą zgodność z nimi.

Skontaktuj się z naszym zespołem ekspertów już dziś, aby omówić, w jaki sposób firma C.H. Robinson może pomóc Ci w poruszaniu się po implikacjach EU ETS i osiągnięciu trwałego sukcesu w branży żeglugowej. Wyruszmy razem w tę podróż ku bardziej ekologicznej przyszłości.